Rotes Haus

Rotes Haus

Deutsch

Das Rote Haus

Das Rote Haus im Zentrum der Monschauer Altstadt wurde vom Tuchmacher und Kaufmann Johann Heinrich Scheibler als Wohn- und Geschäftshaus in den 1760er Jahren erbaut. Damals war Monschau eine über die Grenzen Europas berühmte Tuchmacherstadt. Hier wurden feine Wollstoffe produziert. Hunderte von Menschen waren in der Stadt und der Umgebung mit der Wollverarbeitung beschäftigt. Noch heute kann man im Ort Spuren der Tuchproduktion finden.

Johann Heinrich Scheibler (1705−1765), Sohn eines lutherischen Pastors aus dem Bergischen Land, war 1720 als Handlungslehrling in die Tuchfirma von Mathias Offermann in Imgenbroich bei Monschau eingetreten. Nach seiner Lehre heiratete er die Tochter seines Lehrherrn, Maria Agnes, und begründete den Monschauer Zweig der Familie, deren Nachkommen nicht nur in Monschau, sondern später in ganz Europa und darüber hinaus tätig waren. Johann Heinrich hat die Qualität der in Monschau produzierten Wolltuche erheblich verbessert und ihnen mit anderen Monschauer Feintuchproduzenten zu internationalem Ruf verholfen. Dabei waren allerdings auch manche Schwierigkeiten zu überwinden, z. B. Arbeiterunruhen und Auseinandersetzungen mit Webern und Scherern. Deshalb schlossen sich die Feintuchproduzenten Anfang der 1740er Jahre zu einer Gemeinschaft der „Feinen Gewandschaft“ zusammen, um nach innen und auch politisch nach außen besser auftreten zu können. Auf der anderen Seite vertrat Johann Heinrich Scheibler nicht nur privatwirtschaftliche, sondern auch soziale Interessen. So legte er den finanziellen Grundstock für den Bau der lutherischen Kirche in Monschau, in direkter Nähe des Roten Hauses. Leider hat er sowohl die

Fertigstellung der Kirche als auch des Roten Hauses nicht mehr erlebt. Statt seiner bezogen seine zwei jüngsten Söhne Johann Ernst (1731−1773) und Wilhelm (1737−1797) das Haus. Das Doppelwappen von Wilhelm und seiner Ehefrau Theresia Elisabeth geb. Böcking aus Trarbach (1744−1812) ziert den Giebel der Frontseite. Links das Scheibler‘sche Wappen mit einem Widder, rechts das Wappen der Böckings mit zwei Fischen, wie es auch am Troistorffhaus zu sehen ist, wo eine Schwester Theresias mit dem Tuchmacher Troistorff verheiratet war.

Das Rote Haus ist im Gegensatz zu den sonst in Monschau üblichen Fachwerkhäusern ein dreigeschossiger Backsteinbau mit auffällig rot verputzter Fassade, der es auch seinen Namen verdankt.  Zwei weitere Etagen befinden sich unter dem großen, verschieferten Mansarddach mit Kreuzgiebeln. Es besteht aus zwei Hälften mit jeweils eigenem Treppenhaus und eigenem Eingang mit vergoldetem Hauszeichen darüber:

Der linke Teil mit dem Eingang „Zum goldenen Helm“ wurde überwiegend als Wohnhaus genutzt. Prunkstück in dieser Hälfte ist die im Rokokostil reich geschnitzte Eichenholztreppe, die sich aus der Eingangshalle über drei Etagen freitragend nach oben windet. In ihrem Außenlauf zeigen 21 Motive alle wesentlichen Schritte der Tuchherstellung von der Schafhaltung über das Waschen der Wolle, das Spinnen, Weben, Walken, Scheren und Rauen des Tuches bis hin zum Abtransport der fertigen Ware.

Der rechte Teil mit dem Eingang „Zum Pelikan“ diente unter anderem als Kontor, Lager und Arbeitsstätte. Im Keller, der bis unter den heutigen Vorplatz reicht, sowie im zur Rur hin gelegenen Anbau befand sich die Wollwäsche mit Wollspülkanälen, im Dachgeschoss war das Wolllager untergebracht. Zum Laufenbach hin ragt im Giebel ein Aufzugsbalken heraus, der zum Hochziehen der schweren Rohwollsäcke diente, eine Öffnung im unteren Bereich der Hofmauer weist auf den Einlass für das Laufenbachwasser in den ersten Kanal hin. Ein Torbogen am rückseitigen Anbau sowie ein Wehr in der Rur lassen den Wasserzulauf für den zweiten Kanal erkennen. Das Wolllager im Dach und die Wollwäsche im Keller waren im Innern des Hauses durch einen Fallschacht direkt miteinander verbunden. Diese Hälfte wurde darüber hinaus auch zu Wohnzwecken genutzt und besitzt eine kleinere, aber bis zur 2. Etage ebenfalls reich geschnitzte Eichenholztreppe. Sie zeigt Darstellungen der vier Jahreszeiten, der zwölf Monate, des Sündenfalls und des Todes.

Das Rote Haus ist heute ein von einer Stiftung geführtes Museum. Es zeigt zum einen die Wohnkultur einer Fabrikantenfamilie aus unterschiedlichen Stilepochen wie dem Aachen-Lütticher Barock, dem Louis-seize-Stil und Empire. Zum anderen wird die Wolltuchproduktion des 18. Jahrhunderts in Monschau thematisiert. Neben der wertvollen Möblierung sind ein Höhepunkt der Ausstellung die im Original erhaltenen Farb- und Stoffmusterbücher aus der Zeit.

English

The Red House

The Red House in the centre of Monschau's old town was built by the clothier and merchant Johann Heinrich Scheibler as a residential and commercial building in the 1760s. At that time Monschau was a clothier's town famous beyond the borders of Europe. Fine woollen fabrics were produced here. Hundreds of people were employed in wool processing in the town and the surrounding area. Traces of cloth production can still be found in the town today.

Johann Heinrich Scheibler (1705-1765), the son of a Lutheran pastor from the Bergisches Land, had joined Mathias Offermann's cloth company in Imgenbroich near Monschau as an apprentice in 1720. After his apprenticeship, he married his master's daughter, Maria Agnes, and founded the Monschau branch of the family, whose descendants were active not only in Monschau but later throughout Europe and beyond. Johann Heinrich considerably improved the quality of the woollen cloth produced in Monschau and, together with other Monschau fine cloth producers, helped them to achieve an international reputation. However, some difficulties had to be overcome, e.g. workers' unrest and disputes with weavers and shearers. Therefore, in the early 1740s, the fine cloth producers joined together to form a community of the "Feinen Gewandschaft" (Fine Cloth), in order to be able to present themselves better internally and also politically to the outside world. On the other hand, Johann Heinrich Scheibler represented not only private economic but also social interests. For example, he laid the financial foundation for the building of the Lutheran church in Monschau, in the immediate vicinity of the Red House. Unfortunately, he did not see the

the completion of both the church and the Red House. Instead of him, his two youngest sons Johann Ernst (1731-1773) and Wilhelm (1737-1797) moved into the house. The double coat of arms of Wilhelm and his wife Theresia Elisabeth née Böcking from Trarbach (1744-1812) adorns the gable of the front. On the left is the Scheibler coat of arms with a ram, on the right the coat of arms of the Böckings with two fish, as can also be seen on the Troistorff House, where one of Theresia's sisters was married to the clothier Troistorff.

In contrast to the usual half-timbered houses in Monschau, the Red House is a three-storey brick building with a striking red plastered façade, to which it owes its name.  Two further storeys are located under the large, slated mansard roof with cross gables. It consists of two halves, each with its own staircase and entrance with a gilded house sign above: The left part with the entrance "Zum goldenen Helm" was mainly used as a residential house. The showpiece in this half is the richly carved oak staircase in rococo style, which winds unsupported upwards from the entrance hall over three floors. In its outer run, 21 motifs show all the essential steps of cloth production, from sheep rearing to wool washing, spinning, weaving, fulling, shearing and napping of the cloth to the removal of the finished product.

The right-hand part with the entrance "Zum Pelikan" served among other things as an office, warehouse and workplace. In the cellar, which extends to under the present forecourt, and in the extension facing the Rur, there was the wool washing with wool rinsing channels, and in the attic there was the wool store. Towards the Laufenbach, a lift beam protrudes from the gable, which was used to lift the heavy raw wool sacks. An opening in the lower part of the courtyard wall indicates the inlet for the Laufenbach water into the first canal. An archway on the rear extension and a weir in the Rur indicate the water inlet for the second canal. The wool store in the roof and the wool wash in the cellar were directly connected to each other inside the house by a drop shaft. This half was also used for living purposes and has a smaller, but up to the 2nd floor also richly carved oak staircase. It shows representations of the four seasons, the twelve months, the fall of man and death.

The Red House is now a museum run by a foundation. On the one hand, it shows the living culture of a factory owner's family from different style periods such as the Aachen-Lüttich Baroque, the Louis Seize style and Empire. On the other hand, it focuses on the production of woollen cloth in Monschau in the 18th century. In addition to the valuable furnishings, a highlight of the exhibition are the original colour and fabric sample books from the period

Francais

La Maison Rouge

La Maison Rouge, située au centre de la vieille ville de Monschau, a été construite par le drapier et commerçant Johann Heinrich Scheibler comme maison d'habitation et de commerce dans les années 1760. À l'époque, Monschau était une ville de drapiers dont la renommée dépassait les frontières de l'Europe. On y produisait de fines étoffes de laine. Des centaines de personnes étaient employées à la transformation de la laine dans la ville et ses environs. Aujourd'hui encore, on peut trouver des traces de la production de draps dans la ville.

Johann Heinrich Scheibler (1705-1765), fils d'un pasteur luthérien du Bergisches Land, était entré en 1720 comme apprenti commercial dans l'entreprise de draperie de Mathias Offermann à Imgenbroich, près de Monschau. Après son apprentissage, il épousa la fille de son maître d'apprentissage, Maria Agnes, et fonda la branche de Monschau de la famille, dont les descendants ne travaillaient pas seulement à Monschau, mais plus tard dans toute l'Europe et au-delà. Johann Heinrich a considérablement amélioré la qualité des draps de laine produits à Monschau et leur a permis, avec d'autres producteurs de draps fins de Monschau, d'acquérir une réputation internationale. Il a toutefois fallu surmonter certaines difficultés, comme les émeutes ouvrières et les conflits avec les tisserands et les tondeurs. C'est pourquoi, au début des années 1740, les producteurs de draps fins se sont regroupés en une communauté de "Feinen Gewandschaft", afin de pouvoir mieux se présenter à l'intérieur et à l'extérieur sur le plan politique. D'autre part, Johann Heinrich Scheibler ne défendait pas seulement des intérêts économiques privés, mais aussi des intérêts sociaux. C'est ainsi qu'il a posé la base financière pour la construction de l'église luthérienne à Monschau, à proximité directe de la Maison Rouge. Malheureusement, il n'a pas pu achever le projet.

l'église et la Maison Rouge ne furent pas achevées. À sa place, ses deux plus jeunes fils, Johann Ernst (1731-1773) et Wilhelm (1737-1797), s'installèrent dans la maison. Les doubles armoiries de Wilhelm et de son épouse Theresia Elisabeth née Böcking de Trarbach (1744-1812) ornent le fronton de la façade. À gauche, les armoiries de Scheibler avec un bélier, à droite les armoiries des Böcking avec deux poissons, comme on peut le voir sur la maison Troistorff, où une sœur de Theresia était mariée au drapier Troistorff.

Contrairement aux maisons à colombages habituelles de Monschau, la "Rote Haus" est un bâtiment en briques de trois étages avec une façade remarquablement crépie en rouge, à laquelle elle doit son nom.  Deux autres étages se trouvent sous le grand toit mansardé en ardoise avec pignons en croix. Il se compose de deux moitiés, chacune avec sa propre cage d'escalier et sa propre entrée surmontée d'un emblème doré : La partie gauche avec l'entrée "Zum goldenen Helm" était principalement utilisée comme maison d'habitation. La pièce maîtresse de cette moitié est l'escalier en chêne richement sculpté dans le style rococo, qui s'élève en porte-à-faux sur trois étages depuis le hall d'entrée. Dans son parcours extérieur, 21 motifs montrent toutes les étapes essentielles de la fabrication du drap, de l'élevage des moutons au transport du produit fini, en passant par le lavage de la laine, le filage, le tissage, le foulage, la tonte et le ratissage du drap.

La partie droite, avec l'entrée "Zum Pelikan", servait entre autres de comptoir, d'entrepôt et de lieu de travail. Dans la cave, qui s'étend jusqu'en dessous de l'actuelle esplanade, ainsi que dans l'annexe située du côté de la Roer, se trouvait le lavage de la laine avec des canaux de rinçage de la laine, tandis que le grenier abritait l'entrepôt de laine. Une poutre de levage, qui servait à hisser les lourds sacs de laine brute, dépasse du pignon côté Laufenbach ; une ouverture dans la partie inférieure du mur de la cour indique l'entrée de l'eau du Laufenbach dans le premier canal. Un arc de porte sur l'annexe arrière ainsi qu'un barrage dans la Roer permettent d'identifier l'arrivée d'eau pour le deuxième canal. L'entrepôt de laine dans le toit et le linge de laine dans la cave étaient directement reliés entre eux à l'intérieur de la maison par une trappe. Cette moitié était en outre utilisée à des fins d'habitation et possède un escalier en chêne plus petit, mais également richement sculpté jusqu'au deuxième étage. Il présente des représentations des quatre saisons, des douze mois, de la chute de l'homme et de la mort.

La Maison rouge est aujourd'hui un musée géré par une fondation. Il présente d'une part la culture de l'habitat d'une famille de fabricants de différentes époques stylistiques comme le baroque d'Aix-la-Chapelle-Liège, le style Louis XVI et l'Empire. D'autre part, la production de draps de laine du 18e siècle à Monschau y est thématisée. Outre le précieux mobilier, les livres d'échantillons de couleurs et de tissus de l'époque, conservés dans leur version originale, constituent l'un des points forts de l'exposition.

Nederlands

Het Rode Huis

Het Rode Huis in het centrum van de oude binnenstad van Monschau werd in de jaren 1760 door de lakenfabrikant en koopman Johann Heinrich Scheibler gebouwd als woon- en handelsgebouw. In die tijd was Monschau een lakenstad die beroemd was tot over de grenzen van Europa. Fijne wollen stoffen werden hier geproduceerd. Honderden mensen waren werkzaam in de wolverwerking in de stad en omgeving. Sporen van de lakenproductie zijn nog steeds te vinden in de stad.

Johann Heinrich Scheibler (1705-1765), zoon van een lutherse predikant uit het Bergisches Land, was in 1720 als leerling in dienst getreden bij het lakenbedrijf van Mathias Offermann in Imgenbroich bij Monschau. Na zijn leertijd trouwde hij met de dochter van zijn meester, Maria Agnes, en stichtte de Monschau-tak van de familie, waarvan de nakomelingen niet alleen in Monschau, maar later in heel Europa en daarbuiten actief waren. Johann Heinrich verbeterde de kwaliteit van de in Monschau geproduceerde wollen stoffen aanzienlijk en hielp hen, samen met andere fijnweefselproducenten uit Monschau, aan een internationale reputatie. Er moesten echter enkele moeilijkheden worden overwonnen, zoals de onrust onder de arbeiders en de geschillen met wevers en scheerders. Daarom verenigden de producenten van fijn laken zich in het begin van de jaren 1740 in de "Feinen Gewandschaft", om zich intern en ook politiek naar buiten toe beter te kunnen profileren. Anderzijds vertegenwoordigde Johann Heinrich Scheibler niet alleen particuliere economische, maar ook sociale belangen. Zo legde hij de financiële basis voor de bouw van de Lutherse kerk in Monschau, in de onmiddellijke nabijheid van het Rode Huis. Helaas zag hij niet de

de voltooiing van zowel de kerk als het Rode Huis. In plaats van hem namen zijn twee jongste zonen Johann Ernst (1731-1773) en Wilhelm (1737-1797) hun intrek in het huis. Het dubbele wapen van Wilhelm en zijn vrouw Theresia Elisabeth née Böcking uit Trarbach (1744-1812) siert de gevel. Links het wapen van Scheibler met een ram, rechts het wapen van de Böckings met twee vissen, zoals ook te zien is op het huis Troistorff, waar een zus van Theresia getrouwd was met de lakenfabrikant Troistorff.

In tegenstelling tot de gebruikelijke vakwerkhuizen in Monschau is het Rode Huis een bakstenen gebouw van drie verdiepingen met een opvallende rood gepleisterde gevel, waaraan het zijn naam dankt.  Onder het grote leien mansardedak met dwarsgevels bevinden zich nog twee verdiepingen. Het bestaat uit twee helften, elk met zijn eigen trap en ingang met daarboven een verguld uithangbord: Het linkerdeel met de ingang "Zum goldenen Helm" werd voornamelijk gebruikt als woonhuis. Het pronkstuk in deze helft is de rijk gesneden eikenhouten trap in rococostijl, die zich vanuit de entreehal over drie verdiepingen naar boven slingert. In het buitenste gedeelte tonen 21 motieven alle essentiële stappen van de lakenproductie, van het houden van schapen tot het wassen van de wol, het spinnen, het weven, het vollen, het scheren en nappen van de stof, en ten slotte het vervoer van het eindproduct.

Het rechterdeel met de ingang "Zum Pelikan" diende onder meer als kantoor, magazijn en werkplaats. In de kelder, die doorloopt tot onder het huidige voorplein, en in de uitbouw tegenover de Rur, was de wolwasplaats met wolspoelkanalen, en op de zolder was de wolopslagplaats. In de richting van de Laufenbach steekt een hijsbalk uit de gevel, die werd gebruikt om de zware zakken ruwe wol op te tillen. Een opening in het onderste deel van de binnenplaatsmuur geeft de inlaat voor het water van de Laufenbach in de eerste gracht aan. Een boog op de achteraanbouw en een stuw in de Rur wijzen op de waterinlaat voor het tweede kanaal. De wolopslag in het dak en de wolwasplaats in de kelder waren rechtstreeks met elkaar verbonden in het huis door een valschacht. Deze helft werd ook voor bewoning gebruikt en heeft een kleinere, maar tot de 2e verdieping eveneens rijkelijk bewerkte eikenhouten trap. Het toont voorstellingen van de vier seizoenen, de twaalf maanden, de val van de mens en de dood.

Het Rode Huis is nu een museum beheerd door een stichting. Enerzijds toont het de levende cultuur van de familie van een fabriekseigenaar uit verschillende stijlperiodes zoals de Aken-Lüttich barok, de Louis Seize stijl en het Empire. Aan de andere kant richt het zich op de productie van wollen stoffen in Monschau in de 18e eeuw. Naast het waardevolle meubilair zijn een hoogtepunt van de tentoonstelling de originele kleur- en stofstalenboeken uit die tijd.